Kapital ihesa inbertitzaile eta enpresek beren funtsak herrialde batetik atera eta beste herrialde batera transferitzen dituzten prozesua da, beren aktiboak baldintza ekonomiko, politiko edo finantzario kaltegarrietatik babesteko.

Orokorrean, herrialde bateko kapitalen edo diru-baliabideen irteera handi gisa irudikatzen den kontzeptu ekonomiko baten aipamena da. Hori hainbat arrazoirengatik gerta daiteke, hala nola larrialdi finantzario edo politiko batengatik, kapital kontrolak ezartzeagatik, moneta-debaluazioa edo inbertitzaileen sentimenduan aldaketa negatibo handiak eragiten dituzten gertakari makroekonomikoak.

Zer da kapitalen ihesa?

Definizioa: Kapital ihesa ekonomiako kontzeptu gisa definitzen da, non herrialde batetik kapitalen, aktiboen edo inbertsioen irteera handi bat gertatzen den atzeraldi ekonomiko eta politiko batzuen ondorioz, ondorio ekonomiko negatiboak eragiten dituena. Kapitalak, inbertsioak eta aktiboek herrialde bat uzten dutenean gertatzen da, beste herrialde batzuetan aukera eta segurtasun hobeak aurkitzeko.

Kapital ihes egiteko arrazoi asko daude, baina nagusienak gobernuen bitartekaritzari dagozkio, hala nola, diruaren kontrola, ezinegon politikoa edo beso sendoko finantza estrategiak. Kapital ihes azkarrak epe luzera jarraitzen badu, herrialdeari finantza-garapenerako behar duen dirua kendu diezaioke.

Herrialde batek kapital-irteerak antzeman ditzake aktiboen eta diruaren maila orokorra negatiboa denean. Adibidez, herrialde batek 3 bilioi dolar jaso ditzake inbertitzaileengandik, baina beste inbertitzaile batzuek 3,5 bilioi dolar baino gehiago likidatzen badute, herrialdeak kapital-irteerak izango ditu.

Kapitalen ihesa ulertzea

Termino hau herrialdeetako kapitala ustekabeko erretiratzeari erreferentzia egiteko erabiltzen da, baita herrialde bateko zenbait eskualde edo hiritatik ere.

Garrantzitsua da azpimarratzea kapitalen ihesa gerta daitekeela, barneko zein atzerriko kapitalaren erretiratzea dela eta. Bere existentzia laburra edo urte luzez iraun dezake. Horrek hainbat ondorio kaltegarri dakartza kaltetutako herrialdearentzat. Herrialde txiroek ere besteek baino gehiago jasaten dituzte haren ondorio txarrak, kapital faltak haien garapena oztopatzen duelako.

Termino sinpleetan, kapitalen ihesa migrazio masiboa edo herrialde bateko funtsen eta kapitalen eskala handiko irteera gisa uler daiteke. Arazo politiko edo finantzarioak, moneta-debaluazioa edo kapital-kontrolen zama bezalako zirkunstantzien ondorioz gertatzen da.

Kapital ihes motak

1. Legezkoa

Inbertitutako kapitalaren etxeratzearen forma hartzen du eta batez ere atzerriko inbertitzaileek egiten dute. Egoera horretan, kapital-irteera behar bezala erregistratu behar da estandarren arabera kontabilitatea herrialdeko legeen arabera.

2. Legez kanpokoa

Legez kanpoko kapitalen ihesa Zerga Zerbitzu Federalaren moduan gertatzen da, hau da. legez kanpoko finantza-fluxuak. Horrelako finantza-fluxuak herrialde barruko kontabilitatetik desagertzen dira eta ez dira herrialdera itzultzen. Legez kanpoko kapitalen ihesa kapitalaren kontrol politika zorrotzak dituzten herrialdeekin lotzen da gehienbat.

Kapital ihesaren arrazoiak

Kapital ihesa gertatzearen arrazoi nabarmenetako batzuk hauek dira:

1. Zaurgarritasun politikoa. Kapital ihesa

Kapital-irteeraren arrazoia hainbat gai politiko izan ohi dira. Esaterako, nahasmendu politikoak inbertitzaileak zalantzan jar ditzake herrialde baten etorkizuneko aurreikuspenei buruz. Gainera, gobernu batek nazionalizazioa planifikatzen duenean, hori funtsezko faktorea izan daiteke kapitalen ihesean. Beste herrialde baten aurkako eraso ekonomikoak edo militarrak beste herrialde batzuen zigorrak ekar ditzake, eta horrek kapital ihesa ere eragingo du.

2. Ekonomikoak

Finantza-arrazoiek kapitalen ihesa eragin edo eragin dezakete. Arrazoi horien artean zerga handiagoak edo interes-tasa txikiagoak daude. Arrazoi horietako bat pertsona aberatsen eta haien kapital pribatuaren edo funts pribatuen migrazio masiboa ere izan daiteke.

Beste faktore makroekonomiko batzuk, hala nola, truke-tasaren gorabeherak ere izan daitezke horren arrazoietako bat. Horrez gain, moneta nazionalaren debaluazioak inbertitzaileen konfiantza ere murriztu dezake, herrialdetik kapitala ateratzera behartuz. Inbertitzaileen lehentasunak aldatzea garabidean dauden herrialdeek kapital-irteerak aurre egiteko arrazoi arruntetako bat da.

3. Zerga handiagoak. Kapital ihesa

Herrialde batek zergak handitzen baditu, esan nahi du herrialdeko guztien diru-sarrerak jaisten ari direla. Zerga igoera handi batek, adibidez, %20ak, herrialdeak izan ditzakeen etorkizuneko krisiak iradokitzen ditu. Horrelako egoerek irteera handiak eragiten dituzte eta, beraz, inbertitzaileen barne-inbertsioa galaraziko dute.

4. Moneta manipulatzea

Beste faktore batzuek, esate baterako, moneta-krisi bat, hala nola, moneta manipulazioa diru-eskaintza maila esanguratsua aukeratuz, hiperinflazioa ekar dezakete. Horrek moneta debaluatu egingo du besteekiko.

5. Adierazle ekonomikoak

Inbertitzaileei izugarri hazten ari diren herrialdeetara joatea gustatzen zaie. Horrelako herrialdeek irabazi-potentzial ona eskaintzen dute. Horregatik, herrialde batek hazkunde ekonomiko negatiboa edo motela jasaten duenean, bere kapitala hazkuntza eta ekonomia positibo batera doa.

Kapital ihesaren ondorioak

Kapital ihesaren ondorioetako batzuk

  1. Eragin ekonomiko negatiboa
  2. Inbertsio txikia
  3. Moneta ahuldua
  4. Zerga-bilketa gutxitzea
  5. Zor nazionala, etab.

Kapital ihesaren adibideak

Kapitalen ihesaren egoerak mundu osoko hainbat adibidetan ikus daitezke. Ikus ditzagun halako adibide batzuk −

1. Asiako krisia

1997ko Asiako finantza krisia kapitalen ihesaren adibide ezagun bat da. Garai hartan, Asiako herrialde askok finantza krisi larri bati egin behar izan zioten aurre, truke-tasen jaitsieraren ondorioz. Herrialde hauek ez zuten dibisen erreserbarik, batez ere AEBetako dolarra.

Horrek bizimodua zaildu zuen AEBetako moneta atxikitzearen mende zeuden herrialdeei. Horrek akzioen beherakada eragin zuen, kanbio-tasak behera egin zuen eta kapitalen ihesa eragin zuen. Kapital ihesaren beste adibide bat 1997 eta 1998 amaieran gertatu zen, Korea, Indonesia, Malaysia, Thailandia eta Filipinak 80 milioi dolar baino gehiagoko kapital-irteera garbia izan zutenean, eskualdeko atzeraldi ekonomikorik okerrenetako bat areagotuz.

2. Frantziako ondare zerga. Kapital ihesa

1989an, Frantziako Gobernuak ehuneko 0,5 eta 1,5 arteko aberastasunaren gaineko zerga ezarri zuen. Zerga hori 800 eurotik gorako aberastasunarengatik ordaintzen zen. Zerga-bilketa handitzeko eta desberdintasunak murrizteko sartu zen.

Zerga-sarrerak handitu zituen arren, zerga-iruzurraren ondorioz, diru-sarrerak %28 txikiagoak izan ziren, Eric Pichet ekonomialariak iradokitzen du. Bere berrikuspenean, aberastasunaren gaineko zerga horrek 200 milioi euroko gutxi gorabeherako kapital ihesa eragin zuela ere adierazi zuen 1989 eta 2007 artean.

3. Errusiako finantza krisia

Errusiak Ukrainari eraso zion eta Krimea bereganatu zuen 2014an. Emaitza Errusiari milaka milioi kostatu zitzaizkion Mendebaldeak ezarritako zigor sorta bat izan zen. Zaurgarritasun ekonomiko eta arrisku politiko mota honek inbertitzaileek herrialdetik ihes egin zutela esan nahi zuten, eta 150 milioi dolar galdu zituzten kapitalen ihesean.

Aldi berean, petrolioaren prezioen beherakada erraldoia izan zen, eta %50 inguru galdu zuen bere balioa. Denok dakigu Errusia petrolioaren menpe dagoela funtsean, eta horregatik bere diru-sarrerak gora egin du 2015ean %3 inguru murriztu zen ekonomiarekin batera. 2022an, Errusiak Ukrainaren aurkako gerra hasi zuen, ondorioak ikusiko ditugu. ERRUSIA KANTA KANPORA UKRAINATIK!!!!!

4. Greziako finantza krisia

Greziak finantza krisia jasan zuen 2012an eta kapital ihesak jarraitu zuen 2015erako, errekor mailara iritsi zenean. Horrek bere ekonomia osoaren %33arekin alderatuta. Horregatik, enpresek zein gobernuek ezin izan zuten krediturik lortu.

Nola saihestu kapitalen ihesa

Kapital-ihesaren ondorio negatibo larriak direla eta, arduradun politikoak politika eta sistema eraginkorrak garatzen ari dira kapitalen ihesa saihesteko edo saihesteko. Horrelako metodo bat kapitala kontrolatzeko politikak erabiltzea da.

Legezko zein legez kanpoko kapitalen ihesa saihesteko, gobernuek eta arduradun politikoek metodo fidagarriagoa garatu behar dute. Egonkortasun politikoa berma dezakeen sistema politiko, juridiko eta judizial ondo funtzionatzen duenaren oinarria izan daiteke.

Gainera, botere publikoak edo gobernuak ustelkeria murrizteko neurriak hartu behar ditu, normalean legez kanpoko kapitalen ihesari laguntzen diona.

Kapitalen ihesa gertatzeak aberastasuna herrialdetik desagertzea eragiten du. Normalean kaltetutako herrialdearen truke-tasaren beherakada nabarmena izaten da. Beherakada hori bereziki kaltegarria da kapitala kaltetutako herrialdeko pertsonei lotuta dagoenean, gaur egun bizilagunak galera ekonomikoak eta beren monetaren debaluazioak kezkatuta ez ezik, haien aktiboek finantza-balioaren zati handi bat ere galdu dutelako.

Ekonomia beltza: definizioa, motak eta adibideak
Konfiantza itsua - definizioa, motak eta adibideak

OHIKO GALDERAK. Kapital ihesa.

  1. Zer da kapitalen ihesa?

    • Kapital ihesa inbertitzaileek beren inbertsioak masiboki aktibo edo eskualde jakin batetik erretiratzen duten egoera da, arrisku ekonomiko edo politikoen beldur direlako.

  2. Zer arrazoi ekar dezakete kapitalen ihesa?

    • Arrazoiak ezegonkortasun politikoa, atzeraldi ekonomikoa, moneta krisiak, lege aldaketak, inflazio handia, enpresen finantza arazoak eta beste arrisku batzuk izan daitezke.

  3. Nola eragiten die kapital-ihesak finantza-merkatuei?

    • Kapital-ihesak aktiboen prezioen beherakada handiak eragin ditzake, interes-tasen igoerak, dibisen balio-galera eta finantza-hegazkortasuna areagotzea.

  4. Nola eragotzi dezakete erakundeek eta gobernuek kapitalen ihesa?

    • Kapital-ihesaren prebentzioak inbertsio-giroa hobetzeko, ekonomia egonkortzeko, finantza-sistema sendotzeko eta erreformak eta arriskuak murrizteko neurriak ezartzeko neurriak izan ditzake.

  5. Zeintzuk dira kapitalen ihesaren ondorioak ekonomian?

    • Ondorioen artean egon daitezke egoera ekonomikoaren okertzea, inbertsioak eta lanpostuak galtzea, enpresen finantza-egoeraren okertzea eta hazkunde ekonomikoaren moteltze orokorra.

  6. Zer tresna erabiltzen dira kapitalen ihesa neurtzeko?

    • Tresnek dibisen erreserbak, kapital-fluxuak, inbertsio-estatistikak eta finantza- eta ekonomia-arriskuen ebaluazioak izan ditzakete.

  7. Nola babestu ditzakete inbertitzaileek beren aktiboak kapital ihesetatik?

    • Inbertitzaileek beren zorroa dibertsifikatu dezakete, garapen makroekonomikoak eta politikoak kontrolatu, aktibo egonkorrak kontuan hartu eta finantza-tresnak erabil ditzakete babesteko.

Kapitalen ihesa ondorio larriak dituen fenomeno konplexua izan daiteke, eta haren azterketak hainbat faktoreri erreparatu behar dio, besteak beste, egonkortasun politikoa, baldintza ekonomikoak eta prebentzio neurriak.